Cháo ấu tẩu ở Hà Giang được làm từ một loại nguyên liệu là củ ấu tẩu – một loại củ có cái chất độc cực mạnh. Qua cách chế biến tài tình của những đồng bào Tây Bắc, nó sẽ trở thành món ăn có ích cho sức khỏe. Củ ấu tẩu thường sẽ có ở các tỉnh phía Bắc Việt Nam. Bề ngoài thì giống củ ấu miền xuôi, nhưng sẽ là 2 loại hoàn toàn khác biệt. Củ ấu tẩu thường mọc trên đá, rất cứng và độc. Trong y học, ấu tẩu sẽ có tác dụng chữa bệnh rất tốt, đặc biệt là dùng ngâm rượu thuốc xoa bóp xương khớp. Theo như người bản xứ, ăn trực tiếp củ ấu tẩu có thể sẽ gây tử vong. Từng có một trường hợp chết vì uống nhầm rượu thuốc bóp củ ấu tẩu.
Mục Lục
Tại sao cháo ấu tẩu được gọi là món “cháo độc”?
Món ăn mang cái tên nghe lạ lẫm nhưng rất gây chú ý này là đặc sản nổi tiếng nhất của người dân tộc Mông tại Hà Giang. Hỏi 10 người đi du lịch Hà Giang nên ăn gì thì đến 9 người sẽ chỉ cho bạn món này.
Tại sao được gọi là món “cháo độc”? Là bởi vì thành phần của cháo chứa củ ấu tẩu. Nó là một loại củ có độc tố chỉ có tại vùng núi cao phía Bắc. Người ăn phải chất độc này sẽ ngay lập tức bị các triệu chứng tê cứng các chi, huyết mạch tắc nghẽn, gây đông máu chết người. Nhưng dưới bàn tay khéo léo của mình, người Mông tại Hà Giang lại biến món ăn này phát triển thành đặc sản mang hương vị núi rừng rất đặc trưng. Không chỉ thế, cháo ấu tẩu còn là bài thuốc quý. Có tác dụng chữa đau nhức xương khớp hoặc giải cảm khi ăn cùng rau tía tô. Vậy nên khách đi tour du lịch Hà Giang thường được gợi ý ăn món này để đỡ mỏi, tỉnh táo hơn sau chuyến đi dài.
Cháo ấu tẩu – một nét đặc sắc của Hà Giang
Không biết tự bao giờ các món ăn từ củ ấu tẩu hình thành, trở thành nét riêng ở nơi đây. Món cháo ấu tẩu là một nét đặc sắc mỗi khi nhắc đến cao nguyên đá Hà Giang. Theo bà Hương, một chủ quán cháo ấu tẩu nổi tiếng đất Hà Giang, phải có bí quyết trong chế biến nguyên liệu này.
Trước khi nấu cháo, củ ấu tẩu phải được ngâm trong nước gạo. Sau đó ninh cho đến lúc bở tơi, rồi mới đem tán nhuyễn. Nấu cùng với gạo tẻ, nếp cái, chân giò. “Củ ấu tẩu rất cứng, khi nấu rửa sạch củ rồi thả vào nồi. Cứ thế ninh đến lúc nào nó tự nhừ mới được. Do độc tính cao, nên một xoong cháo to để bán chỉ dùng vài củ”, bà chủ quán có kinh nghiệm 30 năm bật mí.
Cháo này ăn kèm thịt băm, các loại rau thơm, tiêu, hay măng chua. Bên cạnh vị bùi, béo ngậy và dễ nhận ra bát cháo hơi đắng, lạ miệng. Với những du khách đi một chặng đường xa đến Hà Giang; mà được ăn một bán cháo ấu tẩu sẽ thấy cơ thể sảng khoái. Người khỏe khoắn trở lại, đầu óc minh mẫn, hào hứng hơn.
Cháo này chỉ bán vào buổi tối
Cháo ấu tẩu có cả bốn mùa nhưng điểm thú vị là chỉ bán vào buổi tối. Theo bà chủ quán này, cháo ăn buổi tối sẽ có tác dụng tốt nhất qua giấc ngủ đêm. Món ăn giúp thư giãn gân cốt, giảm đau xương nhức cơ, hồi phục sinh lực.
Hiện nay, cháo ấu tẩu đã được mang đi khắp trong Nam, ngoài Bắc. Với nhiều người món cháo không chỉ là món ăn lót dạ. Mà còn là một thú vui rất tốt cho sức khỏe.
Xem thêm những bài viết hay khác tại đây.
Bài viết cùng chủ đề: